Τι σχέση έχει η ψυχική υγεία με την ευημερία; Και ποιοι οι κίνδυνοι του να φυσιολογικοποιούμε την ψυχική διαταραχή ή να παθολογικοποιούμε την καθημερινή μας εμπειρία; Η Αλεξάνδρα Λέκκου και η Βάλια Καρατοσίδη μοιράζονται την οπτική μας σε αυτό το ζωτικό ζήτημα με ένα άρθρο στο WORKFORCE την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.
Αλεξάνδρα Λέκκου & Βάλια Καρατοσίδη, 10 Οκτωβρίου, 2023
Όλα όσα διαβάζουμε και ακούμε σήμερα αφορούν την προαγωγή της ψυχικής υγείας ή την αντιμετώπιση των πιθανών ψυχικών δυσκολιών;
Σύμφωνα με την τεράστια βάση δεδομένων του Small World of Words, του Dr. Simon De Deyne και της ομάδα του, που μελετά τη σύνδεση των λέξεων και το νόημα που τους αποδίδουμε, η έννοια της ψυχικής υγείας συνδέεται κυρίως με την ασθένεια, τις θεραπείες, τους επαγγελματίες του κλάδου και όρους που στιγματίζουν...
Ας αναλογιστούμε τι σημαίνει αυτό και ας πάρουμε τη σημερινή μέρα ως ευκαιρία για να εστιάσουμε και στις θετικές εξελίξεις που μπορούν να μας κάνουν πιο αισιόδοξους και σοφότερους στο σχεδιασμό πρωτοβουλιών για τους εργαζομένους μας.
Καλύτερες θεραπευτικές προσεγγίσεις: οι εξελίξεις είναι συναρπαστικές, από τη γενετική και τη νευροεπιστήμη ως την ψυχο-φαρμακολογία και τη θετική ψυχολογία. Οι νέες προσεγγίσεις και εργαλεία αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης των ψυχικών ασθενειών, αλλά και την προ-δραστική φροντίδα της ψυχικής μας υγείας.
Μεγαλύτερη πρόσβαση: χάρη στην τεχνολογία, μεταξύ άλλων παραγόντων, η δυνατότητα πρόσβασης σε ειδικούς και σε κοινότητες υποστήριξης, αυξάνεται συνεχώς – όπως και οι εφαρμογές που διευκολύνουν την καθημερινότητα μας.
Υποστηρικτικότερο εργασιακό & εκπαιδευτικό περιβάλλον: εκεί που το μεγαλύτερο μέρος τους πληθυσμού συναντιέται, μπορούν να γίνουν οι πιο ουσιαστικές προ-δραστικές παρεμβάσεις. Το 2020, σύμφωνα με το SHRM, 91% των οργανισμών δήλωσαν ότι προσφέρουν προγράμματα που υποστηρίζουν την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, το αντικείμενο της ψυχικής υγείας είναι υποχρεωτικό μέρος της διδακτέας ύλης στα σχολεία.
Από-στιγματοποίηση: Σήμερα είμαστε πιο ανοιχτοί από ποτέ να μιλήσουμε, να ακούσουμε, να μοιραστούμε γύρω από την ψυχική υγεία. Φέτος στην Ελλάδα, 2 στους 3 εργαζομένους δηλώνουν ότι η ψυχική τους υγεία είναι η πρώτη τους προτεραιότητα (έρευνα ΕΥ Ελλάδος, Hellas EAP, ΕΚΠΑ). Χάρη σε πρωτοβουλίες από Παγκόσμιους φορείς μέχρι δημόσια πρόσωπα, όπως παγκόσμιους πρωταθλητές και προβεβλημένους καλλιτέχνες, αλλά και σύγχρονα κινήματα, η αντίληψη μας για την ψυχική υγεία αλλάζει. Ήδη το 2019, ο APA βρήκε ότι σχεδόν 9 στους 10 Αμερικανούς πιστεύουν ότι οι ψυχική ασθένεια δεν είναι λόγος να ντρέπεται κανείς, αλλά και κάτι που μπορεί να βελτιωθεί.
Ψυχικής Υγεία (mental health) ≠ Ευημερία (well-being): Ενώ η από-στιγματοποίηση είναι ένα ουσιαστικό ζητούμενο, χρειάζεται προσοχή σχετικά με την φυσιολογικοποίηση της ψυχικής διαταραχής, αλλά και με παθολογικοποίηση της καθημερινής μας εμπειρίας. Η ψυχικές διαταραχές (π.χ. κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή) δεν είναι κάτι μικρό και απλό. Ούτε οι καθημερινές δυσκολίες που βιώνουμε (π.χ. απώλεια κινήτρου, εργασιακό στρες) συνιστούν κάποια ψυχική διαταραχή. Σε αυτή την αντιπαραγωγική σύγχυση, ενδεχομένως συνεισφέρει και η συχνή ταύτιση με την έννοια της ευεξίας. Η ψυχική υγεία αφορά τις νοητικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές διεργασίες και τη λειτουργικότητα μας, ενώ η ευεξία αφορά τα θετικά συναισθήματα, το νόημα και την ικανοποίηση για τη ζωή που βιώνουμε.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι έρευνες όπως αυτή του Professor Corey Keyes (Emory University in Georgia) υποδεικνύουν ότι ψυχική υγεία και ευεξία είναι δύο διακριτές εμπειρίες. Έτσι, μπορεί να αντιμετωπίζουμε μία ψυχική διαταραχή, αλλά να βιώνουμε υψηλό επίπεδο ευεξίας, ή να είμαστε ψυχικά υγιείς, αλλά να βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα, έλλειψη νοήματος και ικανοποίησης.
Κρατήστε αυτούς τους δύο άξονες της ευημερίας μας, που μπορούν να κατευθύνουν αποτελεσματικά το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων που υποστηρίζουν ολοκληρωμένα τους εργαζομένους σας, τόσο προ-δραστικά, καλλιεργώντας της ευεξία τους, όσο και μετα-δραστικά, υποστηρίζοντας τη διαχείριση πιθανών ψυχικών διαταραχών, διαμορφώνοντας έτσι ένα θετικό εργασιακό περιβάλλον και έναν βιώσιμο και υπεύθυνο οργανισμό.
Did you like the article?
